31/7/2023

Innovatiedilemma’s: Exploreren versus exploiteren

Jornt van Dijk

Experiment Designer

Als innovatief bedrijf kom je vaak voor keuzes te staan over hoe je innovatie voor jouw bedrijf inricht. Er is simpelweg niet één juiste weg naar succesvolle nieuwe producten of services. Een sterke innovatiestrategie kan hierbij helpen, maar het kan best lastig zijn om deze te formuleren of goede drijfveren te identificeren binnen je bedrijf.


Binnen deze serie blogs behandelen Evelien Veldhuizen en ik de innovatiedilemma’s waar je tegenaan kunt lopen bij het neerzetten van je innovatiestrategie, zodat jij een goede keuze kan maken.


Vandaag: exploreren versus exploiteren.


Een enthousiaste innovatiemanager wil natuurlijk het liefst alles tegelijkertijd doen: zoveel mogelijk uit de bestaande business halen en ook constant nieuwe ideeën bedenken en valideren. Maar wij weten ook: middelen, mensen of tijd kunnen schaars zijn. Als je moet focussen, welke kies je dan?

Exploreren versus eploiteren


Veel bedrijven hebben allereerst de neiging om te exploiteren: de groei managen van hun huidige businessmodellen en proposities door middel van innovatie. Dit is spelen in je achtertuin: je kent de markt, je kent de producten of services en je wilt het zo goed mogelijk doen daar.


Lastiger is exploreren: op zoek gaan, buiten je comfort zone, naar nieuwe proposities, doelgroepen, problemen, kansen of businessmodellen.


Beide vereisen specifieke kennis en kunde, en concurreren om dezelfde middelen in het bedrijf.


Voorbeelden


Laten we kijken naar wat goede voorbeelden. De supermarktketen Albert Heijn is sterk in exploiteren. Sinds hun oprichting in 1887 doen ze één ding: het verkopen van levensmiddelen aan mensen.


Weliswaar is er veel veranderd in die jaren. Denk aan meer en betere winkels, een uitgebreid assortiment, bezorgservices, zelfscankassa’s en digitale prijsplaatjes. Echter staan al die innovaties nog steeds in lijn met het verkopen van boodschappen. In al die jaren is dáár niks aan veranderd.


Aan de andere kant van het spectrum staat Philips. Begonnen met de gloeilamp, maar exploratief elk decennium van koers veranderd. Ineens waren daar scheermachines, tv’s, audioapparaten en wasmachines. Zelfs hun voornaamste doelgroep wijzigde zich: nu is Philips een grote speler op de markt voor medische apparatuur. Dit zijn allemaal resultaten van hun exploratieve innovatie en altijd gemikt op een nieuwe markt of een nieuwe productcategorie.


Impact en toepasbaarheid van je innovatie keuze


Voor verschillende innovatiestrategieën heb je verschillende middelen nodig. Exploratie vraagt om sterke onderzoekers, een hoge mate van nieuwsgierigheid, een beetje afstand tot je huidige business en vooral ook: een lange adem. Exploitatie daarentegen kan meer incrementeel, leunt erg tegen je huidige business aan en kan in korte trajecten.


Als je als bedrijf hoopt meer omzet te behalen op korte termijn, dan levert exploratie dat nog niet meteen op. Maar zonder exploratie ga je ook geen nieuwe markten en producten aanboren. Verschuiving van exploitatie naar exploratie vereist andere mensen en een andere manier van meten: leersnelheid boven omzet.


Wie beide erg goed kan, wordt ambidextrous genoemd: tweehandig. Maar mik eerst op het goed uitvoeren van één strategie die bij je bedrijf past.


Wat kun je nu als eerste doen? Zorg er in eerste instantie voor dat je focus kan aanbrengen in je eigen innovatiestrategie. Wil je beter worden in wat je al doet? Mik op sterke exploitatie door innovatie. Verdwijnt je markt of wil je echt omschakelen? Begin met exploratie. Maar wees er bewust van wat je aan middelen en mensen nodig hebt om een tactiek echt goed uit te voeren.


Deze blog is onderdeel van een serie over innovatiedilemma’s. Lees ook de blogs over de dilemma's interne vs externe innovatiefocus en kleine budgetten vs grote budgetten.