14/8/2023
Hacking Health Amsterdam: 3 dagen, 13 oplossingen
‘Wat is je naam en je T-shirt maat?’ Met een zwart Hacking Health Amsterdam T-shirt, een naamplaatje en een nieuwe oranje Dopper in mijn hand check ik op een lijst in welk team ik ben ingedeeld. De komende drie dagen zit ik in team 1. Uitdager Jannike Oltmans en Oplossers Robbin Munter, Kymo van Blokland en ik gaan aan de slag met de uitdaging ‘Hoe kunnen we kinderen in het Speciaal Onderwijs in groep 8 ondersteunen om passend vervoer naar en van school te vinden?’. Yes, we zijn begonnen!
Hacking Health Amsterdam 2023
Van donderdag 11 tot zaterdag 13 mei vond de Hacking Health Amsterdam plaats. Tijdens deze jaarlijkse hackathon werken dertien teams drie dagen aan een oplossing voor diverse problemen in de Amsterdamse zorg. De teams bestaan niet alleen uit zorgprofessionals; alle leeftijden, beroepen, culturen en ervaringen zijn welkom.
MakerLab is sinds een aantal jaar partner van Hacking Health Amsterdam. Ook dit jaar coachen onze experiment designers de teams van goed idee naar prototype. Als marketeer bij MakerLab loop ik tijdens dit soort events graag een dagdeel mee om het een en ander vast te leggen voor onze social media. Maar deze lustrumeditie ben ik deelnemer en ga ik zelf ervaren hoe een hackathon verloopt.
Uitdagingen in de zorg
De zorg kent helaas veel uitdagingen. Dat blijkt ook dit jaar weer uit alle inzendingen voor de hackathon. Deze editie is er gekozen voor uitdagingen binnen drie verschillende thema’s: gelijke kansen op gezondheid, gezonde & gelukkige professionals en de doorontwikkeling van uitdagingen of oplossingen van voorgaande HHA-edities.
Dat leverde uiteenlopende uitdagingen op: van de doorontwikkeling van de LightupCane (een witte/lichtgevende stok voor blinden en slechtzienden), tot het bereiken van jongeren met mentale klachten, of het ondersteunen van zorgmedewerkers die moeite hebben met lezen en schrijven.
Alle uitdagingen hebben twee dingen gemeen: het probleem raakt (te)veel mensen en de oplossing zal impactvol zijn voor alle betrokkenen. Maar daar houden de overeenkomsten op. Waar bij de ene uitdaging al duidelijk is hoe fors het probleem is, is bij de andere nog niet helder hoe groot de betrokken doelgroep is. En waar het ene team te maken heeft met een minimaal aantal betrokken partijen, worstelt een ander team met een enorme hoeveelheid stakeholders.
Probleemverkenning: zonder het juiste probleem kom je niet tot de juiste oplossing
Een hackathon duurt tweeëneenhalve dag. Dat is niet lang als je bedenkt dat in die korte tijd hele grote slagen worden gemaakt: van uitdaging naar oplossing, getest met een prototype, samengevat in een korte pitch video, waarmee een ‘jury’ moet worden overtuigd dat de gekozen richting de juiste is. Ga er maar aan staan.
Daarom is het vaststellen van de kernvraag cruciaal. Zonder een heldere probleemvraag gaat je innovatie (mogelijk) alleen symptomen oplossen en blijft het probleem bestaan. Door gesprekken te voeren met betrokken partijen en stakeholders kom je achter de kern van het probleem.
Business designer en MakerLabber Maarten van Hoogdalem begeleidt ons team tijdens de hackathon. Hij legt uit dat het vaststellen van het probleem de eerste belangrijke stap is in het innovatieproces. Het is meteen een flinke uitdaging. “Praten over het ene probleem opent vaak weer een blik nieuwe problemen. Daardoor kan het moeilijk zijn er één uit te kiezen. Je wil het liefst alles oplossen.”
Uitdaging team 1: Hoe kunnen we kinderen in het Speciaal Onderwijs in groep 8 ondersteunen om passend vervoer naar en van school te vinden?
Voor ons team betekent dit dat we zowel donderdagmiddag als vrijdagochtend besteden aan de probleemverkenning. We spreken diverse ouders van kinderen in het Speciaal Onderwijs die afhankelijk zijn van vervangend vervoer, maar ook een leerkracht en een chauffeur.
Uiteindelijk hebben we de probleemvraag te pakken: ‘Hoe kunnen we gebruikers van de schoolbus naar speciaal onderwijs minder spanning laten ervaren?’ We zijn klaar om te brainstormen over mogelijke oplossingen.
Divergeren en convergeren
Het gehele proces van zo’n hackathon kan ik het beste omschrijven als een golfbeweging. Van heel veel informatie ophalen naar een zo concreet mogelijke probleemvraag. En van zoveel mogelijk ideeën voor oplossingen naar een kleine selectie van potentiële kanshebbers. Oftewel: divergeren en convergeren.
We gaan brainstormen. Alle ideeën zijn goed, alle ideeën mogen er zijn. Dat heb ik geleerd van mijn collega’s bij MakerLab. Het is daarbij belangrijk dat ieder teamlid het gevoel heeft alles te kunnen zeggen. Dat zorgt voor creatieve out-of-the-box oplossingen (en in ons geval heel veel schaterlachen!).
Wij kiezen ervoor om de schoolbus, waarin deze kinderen worden vervoerd, uit te tekenen op een groot vel. We wijzen de probleemgebieden in de bus aan en plakken daar vervolgens onze oplossingsrichtingen op. Het zichtbaar maken helpt ons een beetje los te komen. Binnen no time staat er een bus vol goede ideeën.
Net zoals bij het vaststellen van de probleemvraag moet je keuzes maken in de oplossingsrichting. Hoe kies je uit al deze ideeën de beste oplossing? “Dat doe je door per idee te kijken naar de effort en impact”, legt Maarten uit. “Hoe haalbaar is het idee? En hoeveel impact heeft het op de probleemvraag? Neem ook de expertise mee dat in het team zit, zeker bij een hackathon. Sommige ideeën zijn met de aanwezige skills en ervaring makkelijker te realiseren dan andere.“
Met de tips van Maarten houdt ons team drie oplossingen over. Weer keuzestress! Maarten schiet ons te hulp: “Wat is het leukst om de rest van deze hackathon aan te bouwen en over te leren?” Een lastige stap, want de andere richtingen zijn ook waardevol. Maar tijdens een hackathon moet je loslaten; het is slechts een startpunt.
Prototyping: wat wil je meten en weten?
Een belangrijke stap in het versnelde innovatieproces van een hackathon is het bouwen van een prototype. Je wil natuurlijk je idee tot leven wekken, maar dat is niet het doel van een prototype.
Het doel is namelijk het (in)valideren van de meest kritische aanname(s). Heel simpel gezegd: dat wat je MOET weten om verder te kunnen met je oplossing. Zijn we met het juiste bezig? De uitkomsten bepalen steeds het vervolg.
Intussen tikt de klok van de hackathon door. Daarom krijgen de teams tijdens de workshop over prototyping een belangrijke tip: richt je niet op het maken van een perfect of mooi prototype, als het maar meet wat je moet weten om verder te komen. Met behulp van stevig karton bouw je bijvoorbeeld in no time een fysiek prototype.
Om ons prototype te kunnen maken, fiets ik op vrijdagavond nog snel naar huis om mijn naaidoos, een oud schort, lapjes stof en wat leuke speeltjes en frutsels te halen. Als ik terugkom bij mijn team is er van een Hacking Health T-shirt al een eerste aanzet gemaakt.
Met mijn team knutsel ik de rest van het prototype in elkaar: een versimpelde versie van de ‘SpaceCape’. De SpaceCape is een handzame en oprolbare organizer voor in de bus die kinderen zelf vullen met voor hun belangrijke spulletjes, zoals speelgoed, foto’s en fidget spinners. Daarnaast heeft de SpaceCape een hoodie waarmee je je kan afsluiten van de buitenwereld.
Op zaterdag testen we ons prototype bij de doelgroep. Zijn deze kinderen minder overprikkeld door het gebruik van de SpaceCape?
Van goed idee naar pitch video in tweeënhalve dag
De laatste ochtend van de hackathon staat voor veel teams in het teken van een experiment of onderzoek. Voor alle teams geldt daarnaast een strakke deadline voor het inleveren van de pitch video.
Zo’n eindpresentatie of pitch is een belangrijk onderdeel van een hackathon en andere innovatietrajecten, zoals een design sprint. Met een pitch geef je mensen het vertrouwen dat jouw concept of oplossing goed is. Je creëert draagkracht bij collega’s en management, enthousiasme bij belangrijke stakeholders, of interesse bij mogelijke geldschieters of partners met wie je samen wil werken.
Niet onbelangrijk dus! Dat besef leverde de meeste teams zichtbare stress op in de laatste uurtjes van de hackathon. Gelukkig kon Maarten ons ook in deze fase een aantal handige tips meegeven:
- Focus op het probleem en maak het urgent. De luisteraar moet de pijn van het probleem voelen.
- Wat los je op met je product? Omschrijf wat de impact is op de verschillende betrokkenen.
- Kies je cijfers tactisch. Percentages werken soms beter dan absolute getallen, of andersom. Maak de pijnpunten met behulp van de juiste cijfers visueel.
- Durf voor je concept te staan! Het is het beste idee ooit, toch?
Onze pitch is gelukkig net op tijd klaar. We sluiten de hackathon af door samen naar alle pitch video’s te kijken en te stemmen op onze favoriete oplossingen. En wat blijkt? De SpaceCape wint in de categorie ‘gelijke kansen op gezondheid’!
Een succesvolle hackathon
Zo’n hackathon vliegt voorbij. Wat al deze mensen samen voor elkaar krijgen in zo’n korte periode is ontzettend indrukwekkend. Het aantal uitdagingen in de zorg is groot, maar wat je samen kunt bereiken is nog groter!
Dat gezegd hebbende hangt het succes van een hackathon van een aantal zaken af:
- Een strakke organisatie die zorgt voor een duidelijke logistiek, veel energie, inspiratie, aanwezige experts en lekkere catering.
- Goede coaches die de diverse teams door het innovatieproces heen loodsen, aanvoelen wat nodig is, en op het juiste moment een duwtje in de rug geven.
- Een diverse groep enthousiaste deelnemers.
Hulp nodig bij jouw hackathon of heb je andere innovatievraagstukken? Neem vrijblijvend contact met ons op of ontdek hoe wij kunnen samenwerken.
